[No English version]
Đấu giá nhân xanh – Mắt xích kết nối người mua và người bán trong ngành cà phê
Đấu giá nhân xanh làm một hình thức mua bán cà phê nhân xanh phổ biến trên thị trường quốc tế. Nó không chỉ mở ra cơ hội cho nhà farm để bán cà phê với giá cao, mà còn tạo kết nối giữa người mua và người bán cũng như mở rộng thương hiệu.
Có rất nhiều cuộc đấu giá được tổ chức trên khắp thế giới. Tuy nhiên, nổi tiếng nhất phải kể đến cuộc đấu giá từ Cup of Excellence. Tuy nhiên, dù rằng những loại cà phê micro lots hiếm hoặc bị bỏ sót thường được đấu giá thành công, các khoản phí trung gian cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận mà nhà sản xuất có thể nhận.
Tôi đã nói chuyện với Sasa Sestic, Giám đốc công ty Ona Coffee tại úc và nhà sáng lập Project Origin: Best of Coffee auctions và Aturo Aguirre, 7 lần chiến thắng Guatemala COE và nhà sáng lập- điều hành Finca El Injerto. Họ trò chuyện về những cuộc đấu giá, cũng như về thử thách mà người sản xuất phải đối mặt.
Cà phê nhân xanh được đấu giá như nào?
Trong hàng thế kỉ, nhân xanh đã được giao thương theo hình thức đấu giá. Buổi đấu giá thường được tổ chức tại nơi sản xuất hoặc trên mạng, bởi nhà xuất nhập khẩu, hoặc các tổ chức công ty cà phê. Mục đích của họ là thu hút sự chú ý tới những nhà sản xuất cà phê đặc sản cũng như cà phê mà họ có. Thông thường, trong buổi đấu giá, người sản xuất cà phê có thể bán giá cao hơn và quảng cáo farm của họ đến những người mua khác nhau ở các vùng mới.
Đấu giá tại chỗ thường được tổ chức tại nơi trồng bởi bên xuất khẩu, các tổ chức phi chính phủ hay các bên liên quan khác trong ngành cà phê. Họ cho phép người mua và người bán có thể gặp mặt trực tiếp, thi thoảng bao gồm cả đi thăm quan farm cà phê và tổ chức cupping cũng như vào phiên đấu giá. Dù rằng nó đẩy mạnh mói quan hệ bền vững giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng, nó cũng có thể tốn kém cho nhà sản xuất để tham gia. Kể cả được miễn trừ phí, người sản xuất cũng bị mất chi phí cơ hội khi họ không thể làm việc ở farm. Không chỉ vậy, các điều kiện thanh khoản khác nhau giữa các buổi đấu giá, nghĩa là những người sản xuất có thể nhận tiền lâu hơn bình thường.
Đấu giá qua mạng, đã cung cấp cho nhà sản xuất sự linh động trong việc tiếp cận thị trường nhân xanh quốc tế. Người mua từ khắp nơi trên thế giới sẽ đấu giá cà phê sau khi nó đã được đánh giá, chấm điểm và trao giải. Những nhà rang cũng có thể yêu cầu mẫu thử hoặc bộ cupping, cho phép họ có thể đưa ra quyết định đúng đắn về loại cà phê nào đáng để mua. Arturo thích phương án này vì theo anh, số nhà rang mà nhà sản xuất có thể tiếp cận nhiều hơn so với đấu giá tại chỗ.
Tuy nhiên, dù rằng đấu giá qua mạng cung cấp cho nhà sản xuất thị trường xuất hàng to lớn, nó có thể mang ít tính cá nhân hơn là gặp mặt tại chỗ. Với tư cách một người mua, Sasa ưa thích xây dựng quan hệ giữa người với người với nhà sản xuất tại nguồn. Sasa vẫn hiểu rằng, đấu giá qua mạng được ưa thích rất nhiều, đặc biệt tại những nơi bị hạn chế di chuyển, và di chuyển thôi cũng có thể rất tốn kém.
Sasa phân tích: “[nó là thử thách thực sự] để có thể mang mọi nhà rang từ khắp nơi đến một sự kiện. Đó là một lời cam kết vững chắc tới nhà sản xuất và nhà rang để họ có thể đến và ở đó cả tuần.
“ Tôi nghĩ rằng điều đó (đấu giá qua mạng) thật tuyệt, bởi vì đó là cách duy nhất chúng ta có thể nếm thử cà phê khi không thể đến và ngắm nhìn đất nước và farm tại nguồn. Bởi vậy mà trong những hoàn cảnh như bây giờ, sắp đặt một buổi đấu giá qua mạng có vẻ tốt hơn cả, nếm thử cà phê và đặt giá.
- Hết phần 1 -
Phần 2: Những cuộc đấu giá như là The Cup of Excellence mang lại lợi ích cho nhà sản xuất, có hay không?
The Cup of Excellence là một cuộc thi cà phê đặc sản toàn cầu được điều hành bởi một tổ chức phi lợi nhuận Alliance for Coffee Excellence. Nó diễn ra ở nhiều nước sản xuất cà phê, bao gồm El Salvador, Honduras và Ethiopia. Sau mỗi cuộc thi, 30 loại cà phê đứng đầu – với điều kiện tất cả đạt điểm từ 87 trở lên – sẽ được tham gia đấu giá Cup of Excellence.
Buổi đấu giá COE có thể giúp những nhà sản xuất, từ cà phê họ có, nhận nhiều hơn so với những nơi khác. Lấy ví dụ, đấu giá COE 2020 tại Ethiopia đã chứng kiến mức giá bán cao kỉ lục $185.10 USD một pound – mức giá cao nhất từng được trả cho cà phê Ethiopia. Nhà sản xuất, Nigusie Gemeda nói rằng: “ tôi đã trồng cà phê một thời gian dài, nhưng tôi chỉ mới nhận thức được giá trị cà phê tôi đang làm. Tôi rất hạnh phúc với kết quả lần này. Tôi chưa bao giờ tưởng tượng cà phê có thể được bán với mức giá cao như thế.”
Cuộc thi COE và buổi đấu giá cũng khuyến khích những nhà farm đầu tư hơn nữa vào việc nâng cao chất lượng cà phê. Geoff Watts, phó chủ tịch của Coffee at Intelligentsia, nói rằng: “Ethiopia đã được công nhận rộng rãi như là một trong những nơi sản xuất cà phê ngon nhất thế giới, nhưng rất nhiều nhà farm lại nằm trong số nghèo nhất. Buổi đấu giá này gửi đi thông điệp rõ ràng rằng, họ công nhận những khoản đầu tư – và các rủi ro liên quan – để đảm bảo chất lượng mà còn nhắc nhở rằng chất lượng cà phê đang ngày càng được chú trọng hơn.
Các sự kiện COE đồng thời cũng mở ra cơ hội cho các nhà sản xuất tiếp cận các thị trường cà phê mà thường họ không có kết nối tới, như là Nhật, Hàn Quốc và Trung Quốc. Sasa nói rằng theo kinh nghiệm của ông, cà phê đạt thứ hạng cao trong đấu giá thường được đánh giá cao và săn đón nhiệt tình bởi những thị trường đó. Ông nói: “ Nhà rang hay công ty đã mua cà phê này bởi vì họ biết khách hàng cũng rất hứng thú. Họ sẵn sàng chi tiền hậu hĩnh để quảng bá và nâng giá trị cà phê mà họ mua.
Mặc dù những phiên đấu giá nhân xanh độc lập vẫn được tổ chức, phiên nổi bật nhất phải kể đến Cuộc thi hàng năm Best of Panama bởi Hiệp hội cà phê đặc sản Panama, lần đầu tiên được tổ chức vào 2001. Phiên đấu giá năm ngoái đã phá kỉ lục khi cà phê nhà Lamastus từ Elida Estate sơ chế khô giống geisha được bán với giá $1029 USD một pound với 95.25 điểm. Những buổi đấu giá này đã giúp nâng tầm tên tuổi giống Geisha như là một dòng cà phê cao cấp. Thế hệ thứ tư làm farm ở Elida Estate, Wilford Lamastus Jr., nói rằng khi cà phê của anh thắng giải, “mọi người sẽ nhớ đến nguồn gốc và giống cà phê, chứ không phải cá nhân nhà sản xuất … về lâu dài”.
Sasa tin rằng lợi ích mà các nhà sản xuất được hưởng sẽ còn mở rộng ra nữa từ những mức giá khủng này. Ông nói rằng khi “Cà phê trong cuộc thi the Best of Panama đạt đến ngưỡng $700 đến $1000 một pound, tất cả các bên đều lời”. Ông giải thích rằng bằng cách nâng cao nhận thức toàn cầu về cà phê hiện nay, nó khuyến khích mọi người trả nhiều hơn. Điều đó đồng nghĩa với việc những nhà sản xuất sẽ không ngại đầu tư vì họ được trả công xứng đáng với những nỗ lực họ bỏ ra để phát triển cà phê.”
- Hết phần 2 -
Phần 3: Phí đấu giá nhân xanh thông thường
Để các phiên đấu giá nhân xanh dễ dàng được tiếp cận bởi nhà sản xuất, các khoản phí cần phải tương xứng với mức giá tiềm năng mà họ mong đợi từ cuộc đấu giá. Phí thường được tính theo tỉ lệ phần trăm giá chốt của lô, tuy nhiên nó không cố định và thay đổi tùy từng phiên đấu giá. Các nhà sản xuất cũng có những khoản phí ẩn mà họ phải tính đến.
Darrin Daniel là Giám đốc Điều hành của ACE. Ông nói rằng tỉ lệ chính xác mà những nhà sản xuất có thể hài lòng phụ thuộc vào chi phí phụ trợ khác. “Các trạm xay xát ở Burundi và Rwanda thu phí đối với nhà sản xuất riêng lẻ để xát vỏ và phân loại cà phê. ACE nhận 1% tiền hoa hồng và các đối tác nội địa [nhận phần trăm] khoảng từ 10% đến 18%. Cuối cùng, anh ấy nói “ gần 69 đến 73% quay lại trực tiếp với nhà sản xuất”.
Để quyết định liệu có đáng để tham gia một phiên đấu giá cụ thể, nhà sản xuất nên tham khảo giá cà phê từ các phiên đấu giá trước đó. Họ nên nghiên cứu trước các loại phí tiêu chuẩn, và kiểm tra số liệu sales cho một số giống nhất định. Những chi tiết này sẽ giúp nhà sản xuất quyết định sự kiện họ tham dự và loại cà phê được bán ra.
Với những nhà sản xuất muốn nắm chắc cách thức thu chi và nguồn thu lợi nhuận, họ có thể mang cà phê tới những buổi đấu giá mang quy mô cá nhân hoặc do nhà sản xuất tự tổ chức. Những buổi đấu giá này sẽ phù hợp với nhà sản xuất không đủ khả năng đáp ứng được số lượng lot tối thiểu của các buổi đấu giá lớn. Tuy rằng đấu giá kiểu này giúp nhà sản xuất cà phê có nhiều không gian kiểm soát, họ sẽ phải dựa vào danh tiếng của mình để thu hút người mua.
Nếu như dòng tiền là một vấn đề, nhà sản xuất có thể xem xét đến những buổi đấu giá thanh toán trực tiếp cho những lot nhỏ cà phê đặc sản. Tại Brazil đã có buổi đấu giá Caparaó Showcase Micro Region vào năm 2019, được tổ chức bởi Hiệp hội Cà phê Đặc sản Brazil và Cơ quan Xúc tiến Đầu tư và Xuất khẩu Brazil.
Phiên đấu giá này cho phép các nhà sản xuất đưa những nano lot với chất lượng cao (nano-lot) để đấu giá, được bán với giá từ 15 đến 54 USD cho một pound. Trần giá của phân khúc này cao gấp 20 lần so với mức mà nhà sản xuất trong khu vực thường nhận được. Cuộc đấu giá cũng yêu cầu người mua phải trả bằng tiền mặt ngay khi đấu giá.
Nhiều cuộc đấu giá lớn hơn được tổ chức theo mô hình thanh toán chậm, có nghĩa là nhà sản xuất phải đợi lâu nhất là một năm mới nhận được tiền. Đối với những nhà sản xuất nhỏ hơn, việc thanh toán kịp thời có ý nghĩa quyết định nhà sản xuất đó đang duy trì lợi nhuận hay đang mắc nợ.
Những buổi đấu giá cà phê nhân xanh mang lại rất nhiều lợi ích cho nhà sản xuất cà phê đặc sản. Nếu thành công, nhà sản xuất cà phê đặc sản sẽ có mối quan hệ hợp tác lâu dài với phía thu mua cũng như mang lại danh tiếng cho vùng cà phê.
Tuy nhiên, điều quan trọng là nhà sản xuất phải chắc chắn việc họ được cung cấp đầy đủ thông tin cũng như đưa ra quyết định đúng đắn nhất. Họ nên cân nhắc bởi hiện đang có rất nhiều mô hình đấu giá tồn tại bên ngoài kia mà có khả năng phù hợp hơn nhiều.
Nguồn: Perfect Daily Grind
Người dịch: Tim Phi
Comments