No English version
Peaberry – cà phê bi, hoặc được gọi tên thân thuộc ở Việt Nam là cà phê culi, có phải là 1 giống cà phê không? Tất cả các barista đều biết là không. Tuy nhiên, không phải khách hàng nào cũng biết, bởi vì không quá khó để nhìn thấy ngoài thị trường cách trưng bày các sản phẩm: cà phê Robusta, cà phê Arabica và cà phê Culi được gắn thẻ để ngang nhau dễ gây ra các hiểu lầm.
Culi là gì? Culi là một từ mượn từ tiếng Pháp là coolie, ý chỉ lực lượng lao động phổ thông. Tên gọi này được đặt như vậy là do có 1 tin đồn rằng, ngày trước ở thời Pháp thuộc, cà phê chất lượng đều được người Pháp mang xuất khẩu sang nước họ. Các hạt cà phê có hình dạng khác biệt được xem là bị lỗi và bị bỏ lại. Cà phê này được nông dân giữ lại và rang lên uống nên được đặt tên là cà phê culi, ý chỉ cà phê mà lực lượng lao động phổ thông hay dùng. (Do không có nguồn thông tin chính xác nên chúng mình không chắc chắn về tin đồn này)
Vậy cà phê culi là gì? Cà phê Culi là định nghĩa của 1 dạng đột biến trong quá trình phát triển hạt. Trái cà phê thông thường sẽ bao gồm 2 nửa hạt bên trong nó, tuy nhiên, khi quá trình đột biến tự nhiên diễn ra, một noãn bên trong trái cà phê không thụ phấn, noãn còn lại sẽ phát triển thành 1 hạt duy nhất và có lợi thế là không gian rộng rãi hơn nếu chúng có xu hướng phát triển với hình dáng mập mạp, tròn trịa trông giống như hạt đậu. Cà phê Culi có thể là bất kì giống cà phê nào. Cà phê culi chiếm khoảng từ 5 đến 10% trong một mùa vụ.
Tại sao cà phê culi luôn được đánh giá là có chất lượng mùi vị tốt hơn? Bởi vì người ta tin rằng các dưỡng chất trong 1 trái cà phê mà bình thường phải đem chia cho 2 nửa hạt, đều được tập trung cho 1 hạt cà phê bi, giúp mang đến một hồ sơ hương vị vượt trội hơn 2 nửa hạt bình thường.
Vấn đề là, chúng ta nên tỉnh táo để xác nhận rằng, tất cả các lot cà phê, chất lượng hoặc kém chất lượng hơn đều sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như: giống cà phê, phương pháp sơ chế, độ cao, thổ nhưỡng, ... tất cả các yếu tố mà chúng ta đem ra xét đối với các hạt cà phê “thông thường”.
Chúng ta không thể phủ nhận sự thú vị của hạt cà phê culi, tuy nhiên chúng ta không có nhiều bằng chứng rõ ràng về sự vượt trội hơn trong hương vị của chúng. Trong tiêu chuẩn xuất khẩu cà phê, cà phê culi vẫn bị loại ra hoặc bị trừ điểm. Về phương pháp rang, cà phê culi thường được phân chia ra riêng bởi vì hình dạng, kích thước và độ đặc của hạt khác biệt so với các bạn đồng trang lứa khác. Vì vậy mà phương pháp rang cũng có các lưu ý riêng biệt.
☕️Tóm lại, cà phê culi chất lượng hoặc kém chất lượng được hiểu là thành quả của tất cả các yếu tố: nó đến từ đâu? Được con người chăm sóc ra sao? Chứ không chỉ đơn giản là vì danh tiếng của chúng.
Tham khảo thêm tại
Credit hình: Hoàng Nam thân thiện siêu cấp.
留言