Dữ liệu là một vấn đề nóng bỏng] – “Và họ là những con người, không phải dữ liệu”
No English version
Câu chuyện được trích từ quyển sách “Bệnh Mù Sáng Tạo và Cách Chữa Nó” – Dave Trott
____________________
Khoảng 20 năm trước, một phụ nữa bị bỏng nước bởi một cốc cà phê dạng “take away” của McDonald’s.
Bà được bồi thường gần 3 triệu đô la cho các tổn hại thân thể và tinh thần.
Những thông tin đơn giản như trên khiến câu chuyện này nghe như một vụ việc vặt vãnh và một phán quyết ngớ ngẩn.
Người phụ nữ ấy trông chờ điều gì cơ chứ, ai mà chẳng biết cà phê luôn rất nóng?
Đối với chúng ta, điểm thú vị nằm ở chỗ làm thế nào hội thẩm đoàn đi đến phán quyết bồi thường cho bà ấy một khoản tiền lớn đến như vậy.
Sự việc là, năm 1992 Stella Liebeck đã mua một cốc cà phê ở McDonald’s.
Khi ấy bà gần 80, bà ngồi trong xe và mở cửa hậu của chiếc xe để lấy thêm đường và sữa.
Cà phê tràn xuống đùi bà.
Nó nóng rẫy, Stella bị bỏng độ ba ở chân, mông và vùng kín.
Bà đã phải trải qua các các phẫu thuật ghép da và mất 20% cân nặng.
Bà đã yêu cầu McDonald’s chi trả viện phí cho bà: 18,000 đô la.
Họ từ chối.
Đây, chính từ chỗ này câu chuyện bắt đầu trở nên thú vị đối với chúng ta
Khi vụ việc này được đưa ra tòa an, một trong những điểm mấu chốt là mức nhiệt độ của món cà phê mà McDonald’s bán cho khách hàng: 90 độ C.
Ở nhiệt độ này, cà phê quá nóng và không thể uống được, nó sẽ làm bỏng miệng.
Luật sư của Stella đã nhận thấy rằng từ năm 1992 đến năm 1994, McDonald’s đã phải hầu 700 vụ kiện với những người bị bỏng do cà phê quá nóng.
Trong phiên toàn, luật sư của Stella đã hỏi người phát ngôn của McDonald’s về việc họ có định giảm nhiệt độ của món cà phê họ bán hay không.
Người phát ngôn nói rằng không định làm việc đó.
Luật sư của Stella hỏi lý do.
Người phát ngôn ấy nói rằng 700 là một con sốt “không đáng kể về mặt thống kê” khi so với doanh số từ hàng tỷ cốc cà phê mỗi năm.
Như vậy, lời bào chữa của McDonald’s hoàn toàn dựa trên dữ liệu.
Luật sư của Stella liền nói những lời dưới đây:
“Tôi lấy làm tò mò vì cho đến nay 700 người đã bị bỏng cà phê của McDonald’s”
Rõ ràng, 700 người không phải là một con số đủ lớn về mặt thống kê để các ngài giảm nhiệt độ.
Vậy có bao giờ các ngài nghĩ đến chuyện phải có bao nhiêu người bị bỏng mới khiến các ngài trở nên lo lắng đến mức nhất quyết phải tham vấn các chuyên gia về bỏng, và nhất quyết cho rằng cần làm điều gì đó để bán loại cà phê này ở một nhiệt độ thấp hơn không?
Người phát ngôn của MC nói rằng họ không nghĩ đến chuyện đó.
Và chính ở thời điểm này, điều gì đó đã khiến bồi thẩm đoàn đổi ý.
Một thành viên bồi thẩm đoàn nói, “Cho đến trước thời điểm đó có vẻ ngớ ngẩn khi tôi phải ngồi đó để hòa giải một vụ đổ cà phê”
Một thành viên khác nói, “Chính ở thời điểm đó, họ thể hiện thái độ coi thường sự an toàn của mọi người, coi thường tới mức tưởng như nhẫn tâm”
Lại một thành viên nữa nói: “Sau mỗi con số là một con người, và tôi không nghĩ rằng tập đoàn này đã nhìn nhận vấn đề đó một cách nghiêm túc”
Bồi thẩm đoàn quyết định phải bồi thường 200,000 đô la cho tổn hại của Stella.
Tiếp đó họ quyết định MC phải bồi thường thêm 2,7 triệu đô la, một khoản bồi thường thiệt hại có tính trừng phạt.
Các khoản bồi thường thiệt hại có tính trừng phạt được dùng để gửi một thông điệp tới bên chịu trách nhiệm.
Vì thế, bồi thẩm đoàn đã sử dụng những dữ liệu của riêng họ.
Doanh số cà phê của MC là 1,35 triệu đô la mỗi ngày.
Bồi thẩm đoàn cảm thấy rằng doanh số cà phê trong hai ngày sẽ khiến MC quan tâm đến con người, thay vì chỉ quan tâm đến các con số.
Bởi vì những gì MC đã làm khi giản lược hóa con người thành những dữ liệu, thuần túy là dữ liệu không hơn không kém, đã khiến bồi thẩm đoàn tức giận.
Và họ là những con người, không phải dữ liệu.
Vì thế họ đã phản ứng theo cảm xúc.
Đó là những gì diễn ra khi bạn giản lược hóa con người thành dữ liệu.
Comments